Rezerwat przyrody Boże Oko

Rezerwat przyrody „Boże Oko” znajduje się na terytorium Parku Krajobrazowego „Góra św. Anny”, a nazwę przyjął od znajdującej się na jego terenie kapliczki, którą tak właśnie nazywa okoliczna ludność.

Celem utworzenia rezerwatu Boże Oko była i jest ochrona tak zwanego bukowego lasu świeżego o charakterze zbliżonym do naturalnego. Miejscowością położoną najbliżej samego parku jest Czarnocin. Buki, które rosną w rezerwacie mają średnio od 135 do 155 lat i osiągają wysokość 30–32 metrów, a ich pierśnice mają średnio 50-60 cm. Wiele z nich to pomniki przyrody. W lesie oprócz przeważającej buczyny znajdziemy jeszcze modrzew, świerk, grab, brzozę oraz sosnę. Podszyt stanowi między innymi bez czarny (Sambucus nigra L.) i bez koralowy (Sambucus racemosa L.).

Obszar rezerwatu znajduje się na zboczu niewielkiego wzniesienia (255 metrów n.p.m – 295 metrów n.p.m.), a wartym odnotowania jest fakt, że na jego terenie znajduje się duża tak zwana sucha dolina, a więc parów o szerokim dnie, miejsce zacienione o paprociowym podszyciu. Ukształtowanie terenu rezerwatu jest dość urozmaicone. Oprócz wzniesienia o wysokości 295 metrów n.p.m., mamy leje krasowe, parowy i mniejsze suche dolinki.

Na terenie parku wyszczególniono występowanie trzech zbiorowisk roślinnych:

• kwaśna buczyna niżowa (Luzulo-pilosae-Fagetum),
• żyzna buczyna sudecka (Dentario enneaphyllidis Fagetum),
• dominująca żyzna buczyna niżowa (Melico-Fagetum).

Na terenie rezerwatu doliczono się 119 gatunków roślin naczyniowych. Wśród nich stwierdzono kilka gatunków objętych ochrona prawną:

1. buławnik wielkokwiatowy (Cephalanthera damasonium (Mill.) Druce),
2. bluszcz pospolity (Hedera helix L.),
3. kalina koralowa (Viburnum opulus L.),
4. konwalia majowa (Convallaria majalis L.),
5. kopytnik pospolity (Asarum europaeum L.),
6. kruszyna zwyczajna (Frangula alnus Mill.),
7. przytula/marzanka wonna (Galium odoratum),
8. kruszczyk połabski (Epipactis albensis),
9. gnieżnik leśny (Neottia nidus-avis).

Oprócz tego licznie występują gatunki, które trudno spotkać w okolicy: czerniec gronkowy (Actaea spicata L.), fiołek przedziwny (Viola mirabilis L.), jarzmianka większa (Astrantia major L.), lepiężnik biały (Petasites albus) czy przetacznik  górski (Veronica montana L.). Wśród mchów warto wymienić te chronione: gładysz paprociowaty (Homalia trichomanoides (Hedw.) Schimp.), widłoząb miotłowy (Dicranum scoparium L.), zwiślik maczugowaty (Anomodon attenuatus). Wiadomo, że kiedyś na tym terenie występowała także rozwijająca się na martwym drewnie liściastym soplówka bukowa (Hericium coralloides (Scop.) Pers.).

Wśród zwierząt występujących w rezerwacie wyróżniono między innymi jelenie, dziki, sarny, lisy, zające, borsuki, kuny leśne, wiewiórki oraz jeże. Awifaunę stanowią 44 gatunki lęgowe ptaków: myszołów, kruk, jastrząb, dzięcioł czarny, dzięcioł zielonosiwy i gołąb grzywacz, a także na przykład muchołówka białoszyja.

Swą nazwę rezerwat zawdzięcza niewielkiej, drewnianej kapliczce. Powstała ona, a raczej jej pierwowzór w XV wieku. Związane jest z nią wiele legend. Jedna z nich opowiada o leśniczym, któremu w tym miejscu ukazać się miał symbol Bożego Oka. Kolejna z legend mówi o tym, że w tym miejscu dochodziło do objawień Świętej Anny, matki Marii z Nazaretu i babki Jezusa Chrystusa, a zarazem patronki małżeństw, matek, wdów, piekarzy oraz żeglarzy.

Na terenie parku – w jego południowej części przy leśnej drodze do Czarnocina, można odnaleźć mogiły powstańców śląskich – w czasie tak zwanego w polskiej historiografii III powstania śląskiego – na tym obszarze doszło do ciężkich walk w czasie Bitwy o Górę św. Anny w drugiej połowie maja. Według inskrypcji na mogile, nieznani z imienia i nazwiska rebelianci zostali w tym miejscu rozstrzelani.

Ciekawie prezentuje się także droga krzyżowa w formie zawieszonych na drzewach niewielkich kapliczek-obrazów, która można odnaleźć wokół kapliczki.

Przez rezerwat prowadzi ciekawa ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna z Góry św. Anny do Zalesia Śląskiego, wokół Czarnocina, miejscowości nazywanej śląską Szwajcarią. Ten tytuł spokojna obecnie wioska zawdzięcza ukształtowaniu terenu – licznym pagórkom pokrytym lasami bukowymi i łąkami, a także wodnym źródłom.

Przez rezerwat Boże Oko przebiega także słynna Via Regia, a więc Droga świętego Jakuba, prowadząca do Santiago de Composetala w Hiszpanii.