Opawa i Hradec nad Moravicí

Opawa to jedno z historycznych centrów Śląska – miasto o wielowiekowej, dumnej historii, z kolei Hradec nad Moravici jest nie tylko centrum muzyki klasycznej, ale przede wszystkim poraża nie-oczywistością dwóch pałaców – Białego i Czerwonego. Wpis z zaprzyjaźnionego bloga: http://empiresilesia.pl

Herb

Opawa

Troszkę historii…

Izba ziemska w Opavie w 1900 roku.

Opawa leży na Płaskowyżu Głubczyckim nad brzegami dwóch rzek Opawy i jego prawego dopływu – Morawicy. Dzięki temu już w czasach słowiańskich stała się siedzibą grodu jednego z plemion – Gołęszyców. Źródła pisane wspominają o niewielkiej osadzie nad rzeką Opawą już pod koniec XII wieku. W pierwszej połowie XIII wieku osada uzyskała prawa miejskie i ulokowany tutaj został katolicki dekanat diecezji ołomunieckiej. W połowie tego wieku, w czasie wojny o sukcesję austriacką miasteczko zostało najechane przez ruskiego księcia Daniela Halickiego oraz wspomagających go rycerzy oraz knechtów opolskich i małopolskich. Mimo wzmożonego osadnictwa niemieckiego ciągle silne pozostały wpływy morawskiego osadnictwa nizinnego, czyli tzw. laszczyzny.

W okresie od 1269 do 1456 roku Opawa oraz otaczające ją ziemie stały się samodzielnym dziedzicznym lennem Korony Czeskiej, choć w międzyczasie większe wpływy miały w nim księstwa śląskie (unia raciborsko-opawska), przez co i region zaczął być uważany za integralną część Górnego Śląska. W XV wieku miasto było centrum handlowym i rzemieślniczym regionu. W tymże wieku ucierpiało także bardzo w czasie pożaru z 1431 roku oraz wcześniejszych najazdów husyckich, szczególnie Prokopa Wielkiego.

W czasie od 1613 do 1918 roku miasto i księstwo znajdowało w rękach niemieckiego roku Liechtenstein. W XVII wieku Opawa stała się ośrodek lokalnej reformacji, a w czasie wojny trzydziestoletniej okupowane było przez wojska duńskie i szwedzkie. Po wojnach śląskich miasto przekształciło się w centrum Śląska Austriackiego, a w XIX wieku obradował tutaj Śląski Sejm Krajowy.

Według austriackiego spisu ludności z 1900 w 1408 budynkach w Opawie na obszarze 1091 hektarów mieszkało 26 748 osób, z tego 24879 mieszkańców było katolikami, 782 ewangelikami, 1047 wyznawcami judaizmu, 22 114 było niemiecko-, 2604 czesko- a 598 polskojęzycznymi (z czego 206 było żołnierzami, koszary liczyły w sumie 2154 osób). Do 1910 liczba mieszkańców wzrosła do 30 762, z czego 29 587 było zameldowanych na stałe, 27 240 (92%) było niemiecko-, 2039 (6,9%) czesko-, a 274 (0,9%) polskojęzycznymi, 28 379 (92,2%) było z kolei katolikami, 1155 (3,7%) ewangelikami, a 1112 (3,6%) żydami.

Po I wojnie światowej Opawa stała się na krótko siedzibą rządu niezależnego Kraju Sudetów, zajętego ostatecznie przez wojska czechosłowackie. W okresie międzywojennym szybko stała się znaczącym ośrodkiem działalności narodowych socjalistów. W trakcie walk II wojny światowej znacznie ucierpiała.

Ciekawostki…

• Opawa po śląsku to Uopawa, po staropolsku Tropawa, a po niemiecku Troppau, co oznacza nad Opavą.
• W Opawie urodził się Petr Bezruč – autor Pieśni śląskich, znany ze swojego nacjonalizmu.
• W 1908 roku drużyna Cracovii rozegrała dwa mecze piłkarskie z Troppauer Sport Verein z Opawy. Były to jedne z pierwszych piłkarskich spotkań polskiej drużyny piłki nożnej z zagraniczną.
• W dniach 23 października – 24 grudnia 1820 roku odbył się w Opawie drugi kongres Świętego Przymierza.
• W Opawie w 1991 roku powstał Uniwersytet Śląski.

No to zwiedzamy…

Czesi nazywają Opawę białą perłą regionu lub miastem dwóch wież – białej ratuszowej zwanej Hláska oraz południowej wieży kościelnej. W Opawie piękne kamienice z XIX wieku stają ramię w ramię z brzydkimi socrealistycznymi maszkaronami.

Tą drugą z wież możemy podziwiać nieopodal Targu Rybnego. Zbudowano ją, jako element Konkatedry Wniebowzięcia Marii Panny, który powstał pod koniec XIV wieku na zlecenie Krzyżaków. Ta gotycka, zbudowana z cegły największa budowla swego czasu na Śląsku to wspaniały przykład architektury średniowiecznej. Dodatkowo smaku całej konstrukcji dodaje fakt, że właśnie wieża południowa po barokowej przebudowie, jest najwyższą wieżą na terenie Śląska. Dlaczego konkatedra, a nie katedra lub kościół? Jest to spowodowane tym, że siedziba biskupstwa została rozlokowana w dwóch miejscach – w Opawie oraz katedrze Boskiego Zbawiciela w Ostrawie).

Konkatedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny.

Drugim ważnym przystankiem jest Górny Rynek (Horní náměstí), gdzie mieści się dawna hala targowa, a obecnie ratusz miejski z renesansową 60-metrową, białą wieżą Hláska, z której można podziwiać widoki na góry. Naprzeciwko znajduje się Teatr Śląski z 1805 roku o neorenesansowej bryle, zaś pośrodku, między dwoma budowlami fontanna.

Opavski Ratusz.

Drugim żelaznym punktem zwiedzania Opawy pozostaje Dolni náměstí, czyli Dolny Rynek. Mieści się na nim zbudowany przez jezuitów Kościół św. Wojciecha wraz z kolegiatą, w której obradował Sejm Śląski. Na samym środku placu znajduje się kontrowersyjna rzeźba Opavski špion, autorstwa Františka Skáli z Pragi.

Dolni náměstí. Widok na kościół św. Wojciecha oraz Opavski špion.

Warto przejść się szlakiem Planetarnym, który poprowadzi nas po rożnych zakątkach miasta. Zaczyna się on przy Kościele Wniebowzięcia Marii Panny od  Słońca w skali 1 : 626 576 000, a kończy na Plutonie oddanym w rozmiarze 3,6 mm przy miejscowym arboretum.

Obecní dům to centrum kulturowe miasta, do którego warto zajrzeć ze względu na wystawy stałe, w tym o historii miasta i czasowe. Kościół św. Ducha to gotycka budowla z około 1290 roku, w której kryptach ponoć pochowano Przemyślidów. Badania nadal trwają, ale na razie nie potwierdzają tej teorii. Naprzeciwko kościoła znajduje się barokowy pałac Sobków. Kontrowersyjnym przykładem architektury pozostaje do dziś zbudowany w latach 20. XX wieku w stylu art déco dom handlowy Breda&Weinstein. Jego twórcą był uznany architekt Leopold Bauer, a sam budynek w dniu swojego otwarcia był najnowocześniejszym domem towarowym w Czechosłowacji.

Warto zajrzeć na koniec do Muzeum Ziemi Śląskiej. Jest ono najstarszym na terenie całej Republiki Czeskiej, wciąż działającym muzeum, powstało bowiem w 1814 roku.

Hradec nad Moravicí

Troszkę historii…

Podobnie jak Opawa w Hradcu (polska nazwa Grodziec Gołęszycki) znajdował się ongiś gród Gołęszyców. Według kronik to właśnie tutaj spotkały się korowody ślubne czeskiej księżniczki Dobrawy i władcy państwa Piastów Mieszka I. Przez krótki okres gród oraz osada należały do księstwa Bolesława Chrobrego, a następnie znalazły się na terytorium państwa czeskiego. Król Przemysław II Ottokar zlecił budowę w tym miejscu zamku. Do 1733 właścicielami zamku był ród Pruskowskich, którzy przebudowali zamek w stylu renesansowym, następnie niemiecki ród Neffzernów, a od 1733 książęta Lichnowscy (do 1945), którzy przekształcili zniszczony w pożarze zamek w pałac. Ostatecznie w XIX wieku po kolejnych przebudowach w Hradcu znajdują się dwa pałace – Biały i Czerwony. Miasteczko, dzięki swoim właścicielom stało się znanym ośrodkiem kultury muzycznej, odwiedzanym przez Ludwiga van Beethovena, a także Niccolò Paganiniego i Ferenca Liszta.

Czerwony Zamek zimą.

Ciekawostki…

• Ludwig van Beethoven skomponował w tym zamku Appassionatę, a gdy poproszono go o jej zaprezentowanie przed francuskimi oficerami, pokłócił się ze swym mecenasem księciem Karlem Lichnowskim i uciekł do Opawy.
• Karl Lichnowski był uczniem Wolfganga Amadeusza Mozarta; na zamku wystawiono klawesyn artysty sprowadzony z Wiednia.
• Dla Ferenca Liszta, ówczesny pan na zamku Felix Lichnowski zakupił specjalnie za rekordową jak na ówczesne czasy sumę 600 talarów mahoniowe pianino.
• Car rosyjski Aleksander I odwiedził posiadłość, aby zobaczyć założoną przez panów okolicy hodowlę owiec rasy merynos.

Wieża Czerwonego Zamku.

No to zwiedzamy…

Zwiedzanie miejscowości ogranicza się praktycznie do terenu parkowo-pałacowego. W 2008 roku obszar ten zwyciężył w rankingu na najbardziej bajkowy zamek w Republice Czeskiej, natomiast od 2002 roku jest narodowym zabytkiem kultury.  Zamek w Hradcu był siedzibą Przemyślidów, jednak największy wpływ na jego rozwój miała pruska rodzina Lichnowskich z Voštic. Na całość kompleksu składa się:

• 60-hektarowy, urokliwy park przypałacowy w stylu angielskim,
• Biały zamek – klasycystyczna rezydencja,
• Czerwony zamek – nowogotycki kompleks gospodarski, który obecnie pełni role hotelu, restauracji oraz sali weselnej.

Widok na Biały Zamek z parku przyrodniczo-krajobrazowego.

Biały i Czerwony zamek to nie tylko zewnętrzne piękno. W środku zachowało się pierwotne umeblowanie, a trasy zwiedzania pozwalają zajrzeć do luksusowo urządzonych sal reprezentacyjnych, podziwiać kolekcję obrazów, bibliotekę z ponad piętnastoma tysiącami woluminów, a także kaplicę zamkową.

Co jeszcze udało nam się zobaczyć w okolicy?

Nieopodal Hradca nad Moravicí znajduje się strome wzgórze wokół którego zbudowano tzw. Kalvárie czyli drogę krzyżową, która powstała w 1777 roku. Jej budowa ma związek z tajemniczym snem matki ówczesnego właściciela okolic – Magdaleny Thomagnini.

Zamek Raduň.

W okolicy Opawy można znaleźć także dwa, doskonale odrestaurowane zamki:

• Raduň– urokliwie położony zamek w stylu neogotyku romantycznego, który to wygląd zawdzięcza słynnym rodom Larisch-Mönnich oraz Blücher. Oprócz doskonale odwzorowanych wnętrz, warto zobaczyć oranżerię, a także park przypałacowy z licznymi stawami.
• Kravaře– miejscowość położona bezpośrednio nad rzeką Opava dzieli się na dwie części: morawską i śląską. Park otaczający miejscowy pałac jest obecnie słynnym polem golfowym, a smaczku temu miejscu dodaje fakt, że cesarzowa Austrii Maria Teresa opłakiwała pod orzechem rosnącym w tutejszym parku utratę Śląska na rzecz Prus.

Copyright ©http://empiresilesia.pl

Copyright ©sempersilesiana