Muzeum Śląska Opolskiego jest instytucją z ponad 120 letnią tradycją. Zostało założone w 1900 roku jako Muzeum Miejskie w Opolu (Städtisches Museum Oppeln). W 1950 roku zmieniono jego nazwę na Muzeum Śląska Opolskiego, pod którą funkcjonuje obecnie. Od początku istnienia Muzeum było placówką wielodziałową. Aktualnie tworzy ją siedem działów merytorycznych:
Archeologiczny,
Edukacji Muzealnej, Etnograficzny,
Historyczny,
Przyrody,
Sztuki,
Pracownia Konserwacji Zabytków.
W Opolu Muzeum posiada kilka obiektów wystawienniczych: barokowy gmach pojezuicki oraz nowy pawilon wystawowy tworzą Gmach Główny przy Małym Rynku 7. Tuż obok przy ul. św. Wojciecha 9 znajduje się Kamienica Czynszowa, a przy ul. Ozimskiej 10 w budynku dziewiętnastowiecznej karczmy mieści się Galeria Muzeum Śląska Opolskiego. W Górze św. Anny znajduje się oddział instytucji – Muzeum Czynu Powstańczego.
Wystawa historyczna
Wystawa historyczna w gmachu głównym MŚO
Sztandar powstańczy
Płat sztandaru o wymiarach 78 x 89 cm, obszyty z trzech stron złotą frędzlą, od strony drzewca przyszytych 9 oczek śr. 10 mm do mocowania. Sztandar dwustronnie wypukło haftowany złotą i srebrną nicią na tkaninie jedwabnej. W czasie walk toczonych w III Powstaniu Śląskim (3 maja – 5 lipca 1921 r.) wsławił się szczególnie 67- osobowy oddział szturmowy marynarzy zorganizowany przez ówczesnego porucznika marynarki Roberta Oszka. Na zbudowanym według jego projektu w pierwszych w dniach powstania samochodzie pancernym "Korfanty" marynarze walczyli na najbardziej zagrożonych odcinkach frontu pod Górą św. Anny.
Dwa srebrne świeczniki.
Pochodzą z około 1835 roku. Przedmioty wykonane zostały przez Heinricha Lindemanna, złotnika urodzonego w Bremie, który od około 1830 roku pracował w Opolu. Eksponaty są wielką rzadkością. Stanowią dopiero drugi, większy rozmiarami, XIX-wieczny wyrób złotniczy z Opola, którego istnienie do dzisiaj stwierdzono. Wzór podobnych lichtarzy pojawił się około 1820 roku w Berlinie.
Skrzypce do siania
Skrzypce do siania głównie stosowane do wysiewania koniczyny, rzepaku lub innych drobnych nasion. Składa się z zasobnika, drążka z cięciwą (smyka) oraz metalowej tarczy. Użytkownik zawiesza na pasku pod lewym ramieniu zasobnik. Jest on często w kształcie nerki, aby urządzenie było dobrze dopasowane do ciała i nie utrudniało ruchów. W górnej części pudło na jednym końcu jest zabezpieczone płóciennym rękawem, na drugim posiada przeszklony okrągły otwór do kontroli stanu ziarna. Siejący bierze w prawą dłoń uchwyt smyka i stawiając kolejne kroki zaczyna się przesuwać go tam i z powrotem. Skórzany pasek cięciwy owinięty jest wokół osi tarczy. Jego ruch powoduje obracanie się tarczy w dwóch kierunkach. Strumień ziarna wysypujący się z otworu skrzynki opada na tarczę i jest rozprowadzany przez siłę odśrodkową. Szybkość podawania ziarna, dostosowywana do długości kroku, była regulowana suwakiem z maksymalnie dziesięcioma różnymi ustawieniami. Metalowa opaska za tarczą zapobiegła rzucaniu nasion do tyłu. Model "Iran" wyprodukowany w Niemczech ok. 1910 roku. Podobny egzemplarz znajduje się w Muzeum Rolnictwa w Wandlitz (Brandenburgia).
Portret Jacka Malczewskiego
Portret Jacka Malczewskiego prezentowany w Galerii Malarstwa Polskiego XIX i XX w.
Anax ephippiger
Husarz ciemny Anax ephippiger. Husarz wędrowny Anax ephippiger jest gatunkiem suchych obszarów Afryki, Bliskiego Wschodu i południowo-zachodniej Azji aż po Pakistan. Po porze deszczowej podejmuje wraz z ciepłymi prądami powietrza dalekie wędrówki w poszukiwaniu miejsc do rozrodu, docierając nawet do Anglii czy Islandii. Jeden z najcenniejszych i najciekawszych okazów ważek w kolekcji entomologicznej muzeum. Okaz samca tego gatunku został odłowiony 13.07.2011 r. w Kopalni Kruszyw Dziergowice koło Grabówki w powiecie Kędzierzyńsko-Kozielskim
