Encyklopedia dawnych zawodów na Śląsku
20 listopada 2021Dwujęzyczny spis dawnych zawodów występujących na Śląsku, będzie pomocny dla wszystkich poszukujących odpowiedzi w kwestiach genealogicznych, historycznych i po prostu z czystej ciekawości.
NIEMIECKA NAZWA ZAWODU | POLSKA NAZWA ZAWODU | OKRES | UWAGI |
A | |||
Amtsdiener | woźny | XIX | |
Amtssekretär | sekretarz | XIX/XX | |
Amtsmann | ekonom, rządca | XIX/XX | |
Amtssergeant | sierżant gminny | XIX/XX | |
Auszügler | wymiernik, dożywotnik | XIX/XX | |
Ackerbürger | mieszczanin rolnik | XIX/XX | |
Aushilfsweichensteller | zwrotniczy pomocniczy | XIX/XX | |
Aushilfsstationsschaffner | pomocnik konduktora stacyjnego | XIX/XX | |
Aufwärterin | posługaczka | XIX/XX | |
Appretierer | apretownik, wykończalnik | XIX/XX | |
Appreturmeister | majster wykończalnik | XIX/XX | |
Appreturschlosser | ślusarz wykończalnik | XIX/XX | |
Appretierarbeiter | apretownik, wykończalnik | XIX/XX | Appretierer |
Adjustagearbeiter | robotnik sprawdzający (miary i wagi) | XIX/XX | |
Adjustagemeister | majster sprawdzający (miary i wagi) | XIX/XX | |
Analitiker | analityk | XIX/XX | |
Ankerner | wybijacz znaków przy obróbce metali | XIX/XX | |
Aufkörber | ładownik | XIX/XX | |
Aschenfahrer | popielarz | XIX/XX | |
Abschlepper | wozak górny | XIX/XX | |
Anschläger | sygnalista (przy wyciągu w szybie kopalni) | XIX/XX | |
Ankerwickler | wyciągacz kotwicy okrętowej | XIX/XX | |
Aufzugwärter | obsługiwacz (windy, wyciągu) | XIX/XX | |
B | |||
Bauführer | kierownik budowy | XIX/XX | |
Bauunternehmer | przedsiębiorca budowlany | XIX/XX | |
Bohrarbeiter | wiertacz, wiertniczy | XIX/XX | |
Bergarbeiter | górnik, klęsacz | XIX/XX | |
Berghäuer | kopacz, rębacz | XIX/XX | |
Beeginwalide | inwalida górski | XIX/XX | |
Bergfaktor | pośrednik górniczy | XIX/XX | |
Bergmamm | górnik | XIX/XX | |
Badewärter | łaziebnik | XIX/XX | |
Bademeister | starszy łaziebnik | XIX/XX | |
Badewannenschneider | przykrywacz wanien blaszanych | XIX/XX | |
Bahnarbeiter | robotnik kolejowy | XIX/XX | |
Bahnwärter | strażnik kolejowy | XIX/XX | |
Bahnmeister | zawiadowca odcinka | XIX/XX | |
Bahnsteigschaffner | peronowy | XIX/XX | |
Bleilöter | lutownik ołowiem | XIX/XX | |
Bleilötermeister | majster lutujący ołowiem | XIX/XX | |
Blenderöster | prażelnik blendy | XIX/XX | |
Blechvorzeichner | naznaczacz blachy | XIX/XX | |
Blockverlader | ładownik bloków | XIX/XX | |
Brenner | destylator, gorzelnik | XIX/XX | |
Blechschneider | krajacz blachy | XIX/XX | |
Blechvorschneider | przykrywacz blachy | XIX/XX | |
Blockmeister | blokmistrz/traczny | XIX/XX | |
Blasenmeister | wydmuchiwacz gazów | XIX/XX | przy wielkich piecach hutniczych |
Blechwalzer | walcownik blachy | XIX/XX | |
Beizer | moczarz | XIX/XX | moczący skóry |
Brett/Holz-schneider | tracz | XIX/XX | |
Beschlagschmied | okuciarz | XIX/XX | kowal lub ślusarz robiący okucia |
Baumeister | budowniczy | XIX/XX | |
Brauermeister | browarnik, piwowar główny | XIX/XX | |
Barbier | golarz | XIX/XX | |
Bremsmeister | hamulcowy | XIX/XX | |
Bremswärter | strażnik hamulcowy | XIX/XX | |
Bilderhändler | obraźnik | XIX/XX | |
Bierverleger | składnik piwa | XIX/XX | |
Bierverfahrer | rozwoziciel piwa | XIX/XX | |
Bierkutscher | woźnica (piwa) | XIX/XX | |
Brotkutscher | woźnica (chleba) | XIX/XX | |
Brückenbauarbeiter | mościarz | XIX/XX | robotnik pracujący przy budowie mostów |
Buchdrucker | drukarz | XIX/XX | |
Botenmeister | dysponent/posyłkowy | XIX/XX | |
Bureaudiener | służący biurowy | XIX/XX | |
Bureauassistent | asystent biurowy | XIX/XX | |
Betriebstechniker | technik służby ruchu | XIX/XX | |
Betriebsschreiber | pisarz z wydziału ruchu | XIX/XX | |
Benzolwärter | benzolarz | XIX/XX | |
Bauerngutsbesitzer | posiadacz gruntu włościańskiego | XIX/XX | |
Bahnportier | portier kolejowy | XIX/XX | |
Bauer | chłop, kmieć | XIX/XX | |
C | |||
Chausseewärter | dróżnik | XIX/XX | |
Chefkorrespondent | korespondent główny | XIX/XX | |
Chordirektor | dyrygent chóru | XIX/XX | |
Chargemann | nadawacz/zasypywacz | XIX/XX | |
Chargeführer | kierownik zasypowy | XIX/XX | |
D | |||
Dominialarbeiter | robotnik dworski | XIX/XX | |
Dominialhäusler | chałupnik dworski | XIX/XX | |
Dominialknecht | parobek dworski | XIX/XX | |
Drahtzieher | wyciągacz drutu | XIX/XX | |
Drittelführer | trzeciak | XIX/XX | prowadził 1/3 partii towaru |
Disponent | dysponent | XIX/XX | |
Dachdecker | pokrywacz dachów | XIX/XX | |
Direktionssekretär | sekretarz dyrekcyjny | XIX/XX | |
E | |||
Erzablader | zrzucacz rudy | XIX/XX | |
Erzverlader | nakładacz rudy | XIX/XX | |
Erzförderer | wydobywacz rudy | XIX/XX | |
Erzgräber | kopacz rudy | XIX/XX | |
Einlieger | wkładacz/szarżownik/komornik | XIX/XX | |
Einwohner | mieszkaniec | XIX/XX | |
Eliktriztätswerkmonteur | monter elektrowni | XIX/XX | |
Eisenbahnanwärter | kandydat kolejowy | XIX/XX | |
Eisenbahnhilfswärter | pomocnik strażnika kolejowego | XIX/XX | |
Eisenbahnlademeister | ładowniczy kolejowy | XIX/XX | |
Eisenbahnschaffner | konduktor kolejowy | XIX/XX | |
Eisenbahnrangierer | przesuwacz wozów kolejowych | XIX/XX | |
Eisenbahnführer | prowadzący pociąg | XIX/XX | |
Eisenbahnwagenmeister | dozorca wagonów kolejowych | XIX/XX | |
Eisenbahnbremser | hamulczy kolejowy | XIX/XX | |
Eisenbahnstationsassistent | zastępca zawiadowcy stacji | XIX/XX | |
Eisenwieger | ważniczy żelaza | XIX/XX | |
Eisenhobler | struglarz żelaza | XIX/XX | |
Eisenschläger | pomocnik kowalski | XIX/XX | |
Eisenwalzer | walcownik | XIX/XX | |
Eisenputzer | czyściciel żelaza | XIX/XX | |
Eisendreher | tokarz | XIX/XX | |
Eisenbohrer | wiertacz | XIX/XX | |
Eisenbieger | wyginacz żelaza | XIX/XX | |
Eisenlader | ładownik żelaza | XIX/XX | |
Einnehmer | poborca | XIX/XX | |
Einsetzer | wstawiacz | XIX/XX | |
Einsiedler | pustelnik | XIX/XX | |
F | |||
Futtermeister | prowiantowy | XIX/XX | |
Förderaufseher | dozorca transportu | XIX/XX | |
Förderanschläger | sygnalista wyciągu przy transporcie węgla | XIX/XX | |
Fördermann | transportowy | XIX/XX | |
Fördermaschinist | maszynista wyciągowy | XIX/XX | |
Füller | nakładacz | XIX/XX | |
Fahrmeister | zjazdowy, instruktor jazdy | XIX/XX | |
Friseur | fryzjer | XIX/XX | |
Fuhrwerksbesitzer | właściciel pojazdów | XIX/XX | |
Fuhrwerksunternehmer | przedsiębiorca (wynajmu) pojazdów | XIX/XX | |
Freigärtner | wolny od pańszczyzny zagrodnik | XIX/XX | |
Freistellenbesitzer | właściciel wolnego od pańszczyzny gospodarstwa | XIX/XX | |
kgl. Fussgendarm | królewski żandarm pieszy | XIX/XX | |
berittener kgl. Gendarm | konny żandarm królewski | XIX/XX | |
Fabrikarbeiter | robotnik fabryczny | XIX/XX | |
Flammenschweisser | spawacz płomieniem (palnikiem) | XIX/XX | |
Feldwebelleutnant | chorąży, sierżant, porucznik | XIX/XX | |
Feuerwerker | pirotechnik, ogniomistrz | XIX/XX | |
Fakturist | fakturowy | XIX/XX | |
Flickschuster | szewczyna | XIX/XX | szewc zajmujacy sie łataniem obuwia |
Fuhrmann | woźnica | XIX/XX | |
Flockleger/Flickleger | kartkownik | XIX/XX | naznaczacz koszy węglowych |
Former | formierz | XIX/XX | |
Flugmeister | lotniczy | XIX/XX | |
Fuger | spajacz, głobiarz | XIX/XX | |
G | |||
Grubenschlepper | odpychacz wózków | XIX/XX | |
Grenzaufseher | strażnik graniczny | XIX/XX | |
Grenzjäger | myśliwy graniczny | XIX/XX | |
Gerichtsbeisitzer | ławnik | XIX/XX | |
Gusswarenputzer | czyściciel towarów lanych | XIX/XX | |
Grubenschichter | robotnik kopalniany | XIX/XX | |
Galmeifahrer | galmaniarz | XIX/XX | |
Galmeilader | nakładacz galmanu | XIX/XX | |
Galmeiarbeiter | galmaniarz | XIX/XX | |
Galmeiablader | zrzucacz galmanu | XIX/XX | |
Galmeiverladeaufseher | dozorca galmanu | XIX/XX | |
Galmeikarrer | taczkarz galmanu | XIX/XX | |
Gartenstellenbesitzer | właściciel gospodarstwa zagrodniczego | XIX/XX | |
Gasstocher | czyściciel kanałów gazowych | XIX/XX | |
Gasarbeiter | gazownik | XIX/XX | |
Gaswärter | dozorca gazu | XIX/XX | |
Gemeindeschreiber | pisarz gminny | XIX/XX | |
Gemeindebote | posłaniec gminny | XIX/XX | |
Glasmacher | szklarz | XIX/XX | |
Gymnasialoberlehrer | profesor gimnazjalny | XIX/XX | |
Goldschmied | złotnik | XIX/XX | |
Gewindeschneider | gwinciarz | XIX/XX | |
Gewindeschlosser | gwinciarz | XIX/XX | |
Gesteinhäuer | skalnik, kamieniarz, rębacz w kamieniołomie | XIX/XX | |
Geschäftsführer | kierownik handlowy | XIX/XX | |
Gelegenheitsarbeiter | robotnik przygodny | XIX/XX | |
Gendarmeriewachmeister | warzmistrz żandarmerii | XIX/XX | |
Gewerkschaftssekretär | sekretarz gwarecki | XIX/XX | |
Gichtaufgeber | zasypywacz (wielkich pieców) | XIX/XX | |
Grubenkontrolleur | kontroler kopalniany | XIX/XX | |
Gussputzer | oczyszczacz odlewu | XIX/XX | |
Generatorenmann | generatornik | XIX/XX | |
Gichter | starszy zasypywacz | XIX/XX | |
Gefangenenaufseher | dozorca więźniów | XIX/XX | |
Geleisleger | układacz torów | XIX/XX | |
Glüher | wyżarzacz | XIX/XX | |
Grubensattler | cieśla górniczy | XIX/XX | |
Grubenschmied | kowal kopalniany | XIX/XX | |
Gatterführer | trakowy | XIX/XX | |
Güterbodenarbeiter | robotnik magazynowy | XIX/XX | |
Giessereiarbeiter | odlewacz | XIX/XX | |
Gattersäger | tracz | XIX/XX | |
Gewichtssetzer | układacz ciężarów | XIX/XX | |
Giesser | odlewacz | XIX/XX | |
Grubenbote | posłaniec kopalniany | XIX/XX | |
Gutsvorsteherstellvertreter | zastępca zarządcy dóbr | XIX/XX | |
Gemüsehändler | handlarz jarzyn | XIX/XX | |
Gastwirt | karczmarz | XIX/XX | |
Gastwirtsstellvertreter | zastępca karczmarza | XIX/XX | |
Gleisarbeiter | układacz toru | XIX/XX | |
Gemeindewehrbeamte | urzędnik policji gminnej | średniowiecze/XIX/XX | dawniej halabardzista |
H | |||
Holzaufseher | drewniczy | XIX/XX | |
Holzschneider | traczny | XIX/XX | |
Holzträger | znoszący drewno | XIX/XX | |
Holzhänger | spuszczacz drewna do kopalni | XIX/XX | |
Holzarbeiter | drwal | XIX/XX | |
Holzfahrer | przewoźnik drewna | XIX/XX | |
Häusler | chałupnik | XIX/XX | |
Hofwächter | stróż podwórzowy | XIX/XX | |
Hofknecht | parobek dworski | XIX/XX | |
Hofarbeiter | robotnik dworski | XIX/XX | |
Hofhirt | pasterz dworski | XIX/XX | |
Hammermann | młotnik | XIX/XX | |
Hammerführer | kierowca młota | XIX/XX | |
Hilfswärter | zastępca dozorcy | XIX/XX | |
Hilfsbahnwärter | zastepca straznika kolejowego | XIX/XX | |
Hausbesitzer | właściciel domu | XIX/XX | |
Halbgärtner | półzagrodnik | XIX/XX | |
Halbbauer | półkmieć | XIX/XX | |
Halbfreibauer | chłop wolny, posiadajacy pół pełnego gospodarstwa | XIX/XX | |
Hutmacher | kapelusznik | XIX/XX | |
Hüttenhintermann | walcownik drugi | XIX/XX | |
Hilfsschaffner | zastepca konduktora | XIX/XX | |
Hüttenschürer | palacz hutniczy | XIX/XX | |
Haushälter | zarządca domu | XIX/XX | |
Hufschmied | podkuwacz koni | XIX/XX | |
Hammerschmied | młotowy, kowal | XIX/XX | |
herrschaftlicher Kutscher | stangret dworski | XIX/XX | |
Hüttenlokomotivführer | maszynista parowozu huty | XIX/XX | |
Hüttenrossbahnfahrer | woźnica hutniczej kolejki konnej | XIX/XX | |
Haltestellenwärter | budnik, przystankowy | XIX/XX | |
herzoglicher Leibkutscher | stangret książęcy | XIX/XX | |
Handarbeiter | rękodzielnik, wyrobnik | XIX/XX | |
Hilfsleistungsaufseher | zastępca nadzorcy | XIX/XX | |
Hilfswagenmeister | zasteoca wagonowego | XIX/XX | |
Hilfsweichensteller | zastępca zwrotniczego | XIX/XX | |
Hilfslader | zastępca ładunkowego | XIX/XX | |
Hüttenarbeiter | hutnik | XIX/XX | |
Hüttenaufseher | dozorca hutniczy | XIX/XX | |
Hüttengasthauspächter | dzierżawca gospody hutniczej | XIX/XX | |
Hüttenpförtner | odźwierny hutniczy | XIX/XX | |
Handlanger | podawacz | XIX/XX | |
Hilfsladeschaffner | zastępca konduktora załadunkowego | XIX/XX | |
Hüttenzuhführer | kierownik pociagu hutniczego | XIX/XX | |
Hilfspolizeibeamte | zastępca urzędnika policyjnego | XIX/XX | |
Hüttenassistent | asystent hutniczy | XIX/XX | |
Hammerhelfer | pomocnik młotowego | XIX/XX | |
Hintermann | walcownik/następca | XIX/XX | |
Hilfsschmierer | zastępca smarownika | XIX/XX | |
Hilfsschaffner | zastępca konduktora | XIX/XX | |
Härtemeister | hartownik | XIX/XX | |
Hilfsschlosser | pomocnik ślusarza | XIX/XX | |
Handelsmann | handlowiec | XIX/XX | |
Hilfsschreiber | zastępca pisarza | XIX/XX | |
Hilfsbremser | pomocnik hamulcowego | XIX/XX | |
Hilfswärter | zastępca dozorcy | XIX/XX | |
Haushälterin | dozorczyni | XIX/XX | |
Hüttenvogt | wójt hutniczy | XIX/XX | |
Holzhängeschachtarbeiter | spuszczalnik | XIX/XX | robotnik pracujacy przy spuszczaniu drewna |
Holzplatzarbeiter | robotnik w składzie drewna | XIX/XX | |
Hausierer | domokrążca | XIX/XX | |
I | |||
Isolierer | izolowacz, izolujący, odosabniacz | XIX/XX | |
Inlieger | zasypywacz | XIX/XX | |
J | |||
Justizwachmeister | dozorca więzienny | XIX/XX | |
Justizdiätar | dietarjusz sądowy | XIX/XX | |
K | |||
Kantinenwirt | kantyniarz | XIX/XX | |
Kuhmann | pasterz krów | XIX/XX | |
Kuhschaffer | szafarz, włodarz | XIX/XX | |
Kuhschäfer | pasterz krów | XIX/XX | |
Kuhmagd | krowiarka | XIX/XX | |
Knecht | parobek | XIX/XX | |
Kettenaufgeber | nakładacz łańcucha | XIX/XX | |
Kesselschmied | kotlarz | XIX/XX | |
Kesselputzer | czyściciel kotła | XIX/XX | |
Kesselheizer | palacz kotłowy | XIX/XX | |
Kesselwärter | kotłowy | XIX/XX | |
Kesselschürer | palacz kotłowy | XIX/XX | |
Kammerwärter | straznik komory celnej | XIX/XX | |
Kammerjäger | gajowy dóbr kamerlanych/tępiciel robactwa domowego | XIX/XX | |
Kläranlagewärter | dozorca filtrów kanalizacyjnych | XIX/XX | |
Kriminalwachtmeister | wachmistrz więzienny | XIX/XX | |
Klavierstimmer | stroiciel fortepianów | XIX/XX | |
Kupferschmied | kotlarz | XIX/XX | |
Kalkofensetzer | stawiacz pieca wapiennego | XIX/XX | |
Kalkofenaufseher | dozorca pieca wapiennego | XIX/XX | |
Kalkofenarbeiter | wapiennikarz | XIX/XX | |
Koksanstaltaufseher | dozorca koksowni | XIX/XX | |
Kraftwagenführer | szofer/kierowca auta | XIX/XX | |
Kettenaufseher | łańcuchowy | XIX/XX | |
Kohlenfahrer | węglarz | XIX/XX | |
Kreissägenschneider | tracznik | XIX/XX | |
Kanalisationswärter | dozorca kanałowy | XIX/XX | |
königlicher Grubensteiger | sztygar królewski | XIX/XX | |
Kernmacher | rdzeniarz (odlewniczy) | XIX/XX | |
Kretschambesitzer | karczmarz | XIX/XX | |
königlicher Steuereinnehmer | królewski poborca podatków | XIX/XX | |
königlich-preussischer Gendarmerie-Wachmeister zu Fuss | królewsko-pruski wachmistrz żandarmenrii pieszej | XIX/XX | |
königlich-preussischer Gendarmerie-Wachmeister zu Pferde | królewsko-pruski wachmistrz żandarmenrii konnej | XIX/XX | |
königlicher Feldmesser und Kulturtechniker | królewski mierniczy i agronom | XIX/XX | |
Kalkulator | rachmistrz | XIX/XX | |
Kellermeister | piwniczny | XIX/XX | |
Kohlenschlepper | odpychacz wózków | XIX/XX | |
Kohlenverwieger | odważacz węgla | XIX/XX | |
Kohlenmesser | mierniczy węgla | XIX/XX | |
Kokereiarbeiter | koksiarz | XIX/XX | |
Koksarbeiter | koksiarz | XIX/XX | |
königlicher Fussgendarm | królewski żandarm pieszy | XIX/XX | |
Kutscher | stangret/woźnica | XIX/XX | |
Krahnführer | kierowca żórawia | XIX/XX | |
Kramführer | kramarz, straganiarz | XIX/XX | |
Kolonnenführer | przodownik, kierownik sekcji | XIX/XX | |
Konfektionseinrichter | układacz konfekcji | XIX/XX | |
Kunstgärtner | ogrodnik artystyczny | XIX/XX | |
Kokühlmann | kokilarz/czylarz | XIX/XX | |
Kokühlenputzer | czyściciel kokili | XIX/XX | |
königlicher Eisbahnstationsassistent | królewski kolejowy asystent stacyjny | XIX/XX | |
Korbmachermeister | majster koszykarski | XIX/XX | |
Käser | serowar | XIX/XX | |
Krämer | kramarz | XIX/XX | |
Krankenwärter | pielęgniarz | XIX/XX | |
Kläpter | łyżkownik | XIX/XX | |
Kalkbrenner | wypalacz wapna | XIX/XX | |
Kinovorführer | wyświetlarz kinowy | XIX/XX | |
Kolonialhändler | kupiec kolonialny | XIX/XX |