Muzeum Czynu Powstańczego na Górze św. Anny

9 stycznia 2021 0 przez SemperSilesian

Muzeum Czynu Powstańczego znajdujące się u stóp Góry św. Anny to jedno z takich muzeów, które upamiętniają jakieś ważne dla regionu wydarzenie, choć oprócz powstań śląskich i problematyki śląskiej, można w nim również zobaczyć ciekawe zbiory przyrodnicze i geologiczne.

Muzeum Czynu Powstańczego mieszczące się na Górze św. Anny zostało uroczyście otwarte 19 lipca 1964 roku i do dzisiaj funkcjonuje, jako oddział Muzeum Śląska Opolskiego z siedzibą w Opolu.

W pierwszych dekadach istnienia znajdowało się na terenie szkoły w Leśnicy. W 1980 roku przeniesiono je do tzw. Domu Polskiego (zwanego również Domem Pod Chełmskim Wierchem) położonego w lesie na stoku pomiędzy Leśnicą a Górą św. Anny. Już sam budynek przedstawia kawał śląskiej historii i zestala się w nim tradycja powstań i plebiscytu, dzieje trzech kultur: polskiej, niemieckiej i śląskiej, a także fragment hitlerowskiego terroru, gdyż w budynku muzeum, mieściła się podczas II wojny światowej komendantura obozu pracy.

Muzeum ma charakter monograficzny, przez co skupia się niemal wyłącznie na przedstawieniu dziejów powstań śląskich i związanego z nim plebiscytu, a także historii śląskości w XIX i XX wieku i klasztoru i kalwarii na Góry św. Anny. Na chwilę obecną muzeum dysponuje ponad dwoma i pół tysiąca eksponatami, w skład których wchodzą m.in. pamiątki po uczestnikach powstań, sztandary bojowe i kombatanckie oraz pisemne rozkazy wydawane w czasie III powstania śląskiego.

MUZEUM.

Muzeum mieści się w dwukondygnacyjnym budynku u stóp Góry św. Anny, w niezwykle urokliwej okolicy. Wokół budynku muzealnego zorganizowano ścieżki edukacyjne, rowerowe i piesze. Znajdują się tam również miejsca na ogniska, biwak, czy zajęcia terenowe. Przed samym wejściem do środka wita nas replika wozu bojowego Korfanty z czasów III powstania śląskiego. Cena za bilet normalny nie jest wygórowana i wynosi zaledwie dwa złote. Na parterze muzeum mamy okazję zobaczyć, kilka ekspozycji stałych:

historia klasztoru i kalwarii na Górze Św. Anny,
polski ruch narodowy na Śląsku w latach 1848-1918,
działalność Towarzystwa Gimnastycznego Sokół na Śląsku,
I powstanie śląskie,
II powstanie śląskie i Plebiscyt,
III powstanie śląskie,
przejęcie polskiej części Górnego Śląska w 1922 roku,
działalność Związku Polaków w Niemczech i Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech.

W skład tych ekspozycji wchodzą: wystawy dokumentów i plakatów, archiwalne zdjęcia, ordery, krzyże zasługi i inne odznaczenia, mapy, gabloty z pamiątkami, broń, mundury itp. W największej sali muzeum można oglądać inscenizacje różnych scen z walk powstańczych oraz monumentalny obraz poświęcony walkom na Górze św. Anny trwającym od 21 maja 1921 roku. Dodatkowo w tej sali, w sposób ciągły odbywa się multimedialna projekcja. Z głośników dochodzą do naszych uszu dźwięki walk, rozkazów, wybuchów, a na monitorach można zobaczyć archiwalne filmy i zdjęcia; całość robi wielkie wrażenie. Spektakl ten w oryginale nazywany Panoramą Powstań Śląskich powstał w 2006 roku i trwa około 15 minut. Nie można zapomnieć o ścieżkach edukacyjnych ukazujących atrakcje architektoniczne i etnologiczne okolic Góry św. Anny.

W muzeum możemy także obejrzeć wystawy poświęcone pobliskiemu Parkowi Krajobrazowemu Góra św. Anny. W samym muzeum znajduje się zaś dział przyrody Muzeum Śląska Opolskiego. Jego pracownicy prowadzą ciekawego bloga: http://dzialprzyrody.blogspot.com/, na którym umieszczają wpisy o przyrodzie regionu. Zbiory przyrodnicze liczą ponad 11 tys. pozycji inwentarzowych i są to przede wszystkim arkusze zielnikowe z Opolszczyzny. Pozostałe muzealia to: dermoplasty ptaków i ssaków, kolekcja entomologiczna, paleontologiczna i zbiór minerałów, a także motyle, ważki chrząszcze, ssaki, ptaki i ich jaja oraz gniazda.

Oprócz tego muzeum to raj dla fanów mineralogii i gemmologii. Góra św. Anny to wzniesienie o charakterze wulkanicznym, tak więc dzięki przyrodnikom można oglądać: cenne eksponaty jak brekcja lawowo-tufowa, czyli skała wulkaniczna. Są tu również skały pochodzenia hydrotermalnego (jaspis), czy wapienie muszlowe.

Muzeum organizuje także liczne wystawy czasowe, w tym między innymi wystawę o siłach alianckich na Śląsku, stacjonujących tutaj w ramach misji Komisji Międzysojuszniczej.