Rezerwat przyrody „Góra Ślęża”

Rezerwat przyrody „Góra Ślęża” jest częścią Ślężańskiego Parku Krajobrazowego i podlega nadleśnictwu Miękinia.

Rezerwat ten został założony pod nazwą Góra Sobótka-Ślęż i początkowo obejmował rejon wynoszący 142,70 ha. W 2003 roku został on powiększony, a jego nazwa zmieniona została na obecną. Celem ochronnym rezerwatu, jest zachowanie względów naukowych, przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych samotnego szczytu Góry Ślęży.

Ślęża – widok z Wieżycy. Źródło: Adam Dziura/wikimedia.commons

Ślęża to najwyższe wzniesienie Masywu Ślęży i całego Przedgórza Sudeckiego. Zbudowana jest głównie ze skał pochodzenia wulkanicznego typu granit oraz gabra (głębinowe skały zasadowe o średniej lub grubej ziarnistości), a także skały osadowe, podmorskie bazalty, serpentynity oraz perydotyty i liczy 718 m n.p.m. W parku ciekawymi elementami są obiekty geologiczne, takie jak Skalna Perć, Skały Husyckie, Zbójnickie Skały, Wiszące Skały i Olbrzymki oraz skałki gabrowe z rzadkimi gatunkami porostów, mchów i wątrobowców.

Ślęża pokryta jest podłożem i kwaśnym, co spowodowało wykształcenie się niewielkiej liczby zbiorowisk leśnym, wśród których dominującą są warianty kwaśnej buczyny – około 80%. Szczytowe partie Ślęży porośnięte są naturalnym lasem bukowym i bukowo-świerkowym:

• uboga, kwaśna buczyna górska Luzulo-Fagetum, w formie typowej (buk zwyczajny Fagus sylvatica z niewielką domieszką jawora Acer pseudoplatanus i świerka pospolitego Picea abies) lub naskalnej, gdzie podłoże tworzą gołoborza gabrowe (buk zwyczajny, jarzębina pospolita Sorbus aucuparia i brzoza brodawkowata Betula pendula, towarzyszą im sosna zwyczajna Pinus sylvestris i dąb bezszypułkowy Quercus petraea) – charakteryzuje się karłowatymi, niskimi drzewami.
• żyzna buczyna sudecka Dentario enneaphylli-Fagetum na pewnych fragmentach wschodnich stoków Ślęży (buk zwyczajny, jawor, wiąz górski, a w runie szczyr trwały Mercurialis perennis, gajowiec żółty Galeobdolon luteum, przytulia wonna Galium odoratum, kopytnik pospolity Asarum europaeum).

W rezerwacie znajduje się kilka pomników przyrody, w tym dwa klony jawory.

W okolicy zidentyfikowano w sumie 181 gatunków roślin nasiennych i 12 gatunków paprotników (2 gat. skrzypów i 10 gat. paproci z dominującą paprotką pospolitą), a także 200 gatunków mchów i 70 gatunków wątrobowców,  47 gatunków śluzowców i  78 gatunków porostów.

Fauna tego obszaru jest typowa. Występują gatunki pospolite sarny, jelenie, lisy, liczne małe gryzonie, jeże, a także popielice szare, orzesznice leszczynowe, ryjówki górskie. Licznie występują nietoperze, takie jak mopek zachodni czy karlik malutki. Pod względem ornitologicznym Masyw Ślęży jest stosunkowo bogaty, między innymi w takie gatunki jak mysikróliki, paszkoty, kwiczoły, sowy czy muchówki.

Ślęża wraz z Górą św. Anny stanowią najważniejsze „góry” Śląska. Ślężą w dawnych wiekach była miejsce kultowym, a obecnie na jej szczycie znajduje się Kościół Nawiedzenia NMP, Dom Turysty im. Romana Zamorskiego, krzyż milenijny, wieża telewizyjna i widokowa (12 metrów wysokości). Ze zboczy spływa wiele (łącznie około 90) źródeł (między innymi Beyera, Święte, św. Anny oraz św. Jana) i cieków wodnych, wydrążono także w niej liczne sztolnie. Na szczycie znajduje się także kilka kamiennych posągów.