Rezerwat przyrody Stawy Milickie

Rezerwat przyrody Stawy Milickie wchodzi w skład Parku Krajobrazowego Dolina Baryczy. W 2000 roku został on wpisany na unikatową listę Living Lakes, co uczyniło go jednym z unikatów przyrodniczych w skali światowej. Pięć lat wcześniej znalazł się zaś na liście Ramsar Convention on Wetlands.

Rezerwat swoim zasięgiem obejmuje pięć kompleksów stawowych:

• Kompleks Stawno –2308,93 ha
• Kompleks Radziądz – 474,22 ha
• Kompleks Ruda Sułowska – 1045,68 ha
• Kompleks Jamnik – 356,21 ha
• Kompleks Potasznia – 1139,27 ha

Zbiorniki wodne zajmują 2/3 powierzchni, resztę stanowią przyległe do stawów lasy i pola. Rezerwat ochrania siedliska ptaków oraz fragmenty środowisk wodnych i błotnych.

7 stycznia 1949 roku wojewoda wrocławski powołał do istnienia Leśno-Stawowy Obszar Ochronny Doliny Baryczy. Decyzja władz była wynikiem działań przyrodnika prof. KAZIMIERZA SZARSKIEGO, który przez długi okres badał te obszary. Ochrona objęto aż około 600 kilometrów kwadratowych. Niestety już w 1963 roku obszar ochronny zlikwidowany, co było efektem wzrostu zapotrzebowania na ryby i drewno.

Rybne Stawy Milickie założone zostały przez cystersów w XIII wieku. Obejmują ponad 285 stawów liczących w sumie 77 km² i mających głębokość do 2,5 metra. W stawach tych hodowano karpie, a pierwsze dokumenty to potwierdzające pochodzą z połowy XV wieku. Co ciekawe, także dzisiaj hoduje się tutaj karpie – jest to największa tego typu hodowla w Europie.

W zamian utworzono rezerwat Stawy Milickie o powierzchni 53 km².  Objął on pięć najcenniejszych przyrodniczo kompleksów stawowych – Stawno, Potasznia południe, Ruda Sułowska, Radziądz i Jamnik, oraz przyległe do nich niewielkie fragmenty lasów i terenów otwartych. W 1973 roku stawy nazwane zostały stawami lęgowiskowymi.

Na obszarze rezerwatu gniazduje około 120 gatunków ptaków, w tym około 50 pojawia się tylko w czasie przelotów. W sumie stwierdzono na obszarze wszystkich Stawów Milickich występowanie około 276 gatunków ptaków. Należą do nich: kszyk (Gallinago gallinago), cyraneczka (Anas crecca), gągol (Bucephala clangula), podgorzałka (Aythya nyroca), kureczka nakrapiana (Porzana porzana), łabędź niemy (Cygnus olor), sieweczka rzeczna (Charadrius dubius), żuraw (Grus grus), bielik (Haliaeetus albicilla), bocian czarny (Ciconia nigra), czapla purpurowa (Ardea purpurea), czapla biała (Ardea alba), jastrząb zwyczajny (Astur gentilis), kania czarna (Milvus migrans), kania ruda (Milvus milvus), kobuz (Falco subbuteo), rybołów (Pandion haliaetus), trzmielojad (Pernis apivorus). Nie można zapomnieć o perkozach: dwuczuby (Podiceps cristatus), rdzawoszyi (Podiceps grisegena), perkozek (Tachybaptus ruficollis) i zausznik (Podiceps nigricollis).

Stawy Milickie objęte rezerwatem mają dość regularne kształty, a oddzielone są od siebie przez groble, jazy oraz aleje. W okolicy dobrze rozwinięta jest baza noclegowa a także agroturystyczna. W samym Miliczu warto także zwiedzić tamtejszy pałac.

Pod względem flory teren rezerwatu ochrania roślinność bagienną oraz wodną. Najpowszechniejszym zespołem roślinnym jest zespół szuwarowy, składający się z bylin błotnych, w tym głównie trzciny pospolitej (Phragmites australis (Cav.)Trin. ex Steud). Oprócz niej występują na tym obszarze także skupiska pałki szerokolistnej (Typha latifolia L.), skrzypu bagiennego (Equisetum fluviatile L.), łączenia baldaszkowego (Butomus umbellatus L.) strzałki wodnej (Sagittaria sagittifolia L.), jaskiera wielkiego (Ranunculus lingua L.), rdestu ziemnowodnego (Persicaria amphibia (L.) Delarbre), a także różnych gatunków sitów.

Oprócz wyżej wymienionych roślin obszar wodny i brzegowy stawów obfituje w grzybień biały (Nymphaea alba L.), grążel żółty (Nuphar lutea), żabiściek pływający (Hydrocharis morsus-ranae L.), mozga trzcinowata (Phalaris arundinacea L.), kropidło wodne (Oenanthe aquatica (L.) Poir.), jeżogłówka gałęzista (Sparganium erectum), manna mielec (Glyceria maxima (Hartm.) Holmb.), szczaw lancetowaty (Rumex hydrolapathum Huds.), kosaciec żółty (Iris pseudacorus L.), pływacz zwyczajny (Utricularia vulgaris L.).

W wodach tego obszaru występuje około 250 gatunków glonów, a dna porośnięte są przez rdestnice (Potamogeton L.), rogatki sztywne (Ceratophyllum demersum L.) oraz wywłócznik okółkowy (Myriophyllum verticillatum L.). Na brzegach masowo rośnie knieć błotna (Caltha palustris L.).